Janecek Frantisek was natuurlijk geen van Jan van Speyk. Toch wilden hij en zijn werknemers wel laten zien dat ze meer konden dan motoren bouwen. Jawa wilde ook een gooi doen naar het luchtruim.

1934-1938
image002a image001 image002
Jawa 1000cc Boxer

In 1936 liet de fabriek een eerste exemplaar zien van haar nieuwe 1000 cc viertakt twin boxermotor voor vliegtuigen. Het had een droog carter, was voorzien van een overdrukventiel, een oliepomp voor de smering, een oliefilter en een brandstofpomp.
Het was bovendien voor de veiligheid voorzien van een dubbele ontsteking met 2 bougies per cilinder en het had twee carburateurs. En, voor in de cockpit, een aansluitpunt op een druk- en een temperatuurmeter. Vanuit de cockpit konden tevens met een handle de gasschuif en de ontstekingsvervroeger bediend worden.
Magneet en nokkenas werden aangedreven door de propeller. De eindaandrijving van de propeller was via een tandwielkast bovenop het carter gemonteerd, en de carterdelen waren van een magnesiumlegering gemaakt. Door beide voornoemde zaken werd het blok korter en lichter, wat belangrijk is in de vliegtuigbouw.
Het blok woog 39 kg en had een vermogen van 26,5 kW bij een toerental van 4000 tpm
Dit blok is niet in serieproductie genomen, maar het volgende wel.

1969
image003    image004
Jawa M150 - 810 cc, 31 kW, Prague Aviation Museum, Kbely

De L-13 Blanik is een tweezits zweefvliegtuig, geconstrueerd in 1956 door Karel Dlouhy en zijn team. Zij was, tot het verschijnen van de ASK 21, de belangrijkste tweezitter voor de kunstvliegschool. De machine was in de vroegere oostbloklanden het meest gevlogen opleidings-zweefvliegtuig en werd in meerdere honderden aantallen gebouwd. De Blanik heeft een geheel metalen romp. Alleen de roervlakken zijn met stof bespannen. Zij heeft werkzame luchtremmen en Fowler-kleppen. Die haar goede eigenschappen geven bij de langzaamvlucht. Het geveerde landingswiel is gedeeltelijk intrekbaar. Dankzij haar zuivere airodynamiek, haar solide technische uitvoering, haar veelzijdigheid en haar aangename vliegeigenschappen zijn nog vandaag de dag vele honderden exemplaren op de hele wereld in bedrijf.

image005
L-13 Blanik zweefvieger met Jawa M-150 motor

In 22 produktiejaren werden er steeds weer pogingen ondernomen om de Blanik te motoriseren. De eerste pogingen werden gedaan door de firma Letov, die in de jaren 1969 een L-13 met een Jawa M 150 motor uitrustten. De motor werd in het zwaartepunt met steunen op de romp gezet. Deze motor, een 3-cilinder lijnmotor met 810cc, leverde 42 pK bij 4200 toeren/minuut en dreef een houten propellor aan van 1,1 m lengte. Ondanks het extra gewicht van de motor (40,5 kg) en de benzine (25 kg), hief de Blanik na 210 meter op, en overvloog een hindernis van 15 m hoog bij 430 m. Deze Blanik kreeg het kenteken L-13J. Er werden ongeveer 10 exemplaren gefabriceerd. De drie cylinders zijn hieronder goed te zien.

image006         image007