MONARK
Monark is een Zweedse producent van fietsen, bromfietsen en motoren. De fabriek is opgericht in 1908 in Varberg door Birger Svensson. Monark bouwde motoren met motorblokken van uiteenlopende fabrikanten, zoals Blackburne, JLO, Morini, Villiers, Husqvarna en Puch. Maar ook CZ en Jawa. Gedurende de 2e Wereldoorlog voorzag Monark het Zweedse leger van 500cc motorfietsen met Albin viertakt motoren. Svensson stierf in 1944. Zijn bedrijf had toen 2000 werknemers.
Na de oorlog keerde de fabriek terug naar 150cc en 250cc tweetakt motoren. In de vijftiger jaren van de vorige eeuw nam Monark succesvol deel aan off-road wedstrijden, en in 1954 schreef Monark zich met 8 motoren in voor de International Six Days Trials (ISDT), waarbij alle 8 eindigden met gouden medailles.In de vroege jaren ’60 zakte de produktie iets in, maar bleef Monark kleinere 50 en 175cc motoren produceren.
Ook produceerde Monark voor het Zweedse leger een duizendtal legermotoren (type 962) met Jawa 355A blok.
In 1972 werd de Monark 125 Enduro uitgebracht, waarvan er veel werden verkocht in o.a. de VS, GB en Frankrijk en bij de ISDT van dat jaar reden de teams van Zweden en Frankrijk allen op Monark. Maar later in de 70’er jaren werd de concurrentie van de Japanse producenten te groot, en moest Monark in 1976 haar poorten sluiten.
1949
Monark M200 CZ 125
1950
Monark M300 CZ 150 cc
1954
Monark Jawa CZ 150
Ander, niet zo fraai exemplaar van Monark Jawa CZ 150
1963
Monark 350 type 962 (355A) heeft een chassis van Monark met een voorvork type Earles en met een 350cc motorblok type 355A van Jawa – Het Zweedse leger kocht 1000 stuks van die 355A blokken en verzocht Monark om hiervoor een frame te bouwen. Er werden er zodoende 1000 gefabriceerd.
Monark 350 type 962 (355A Jawa blok)
Deze machine is in deze korte video in aktie te zien.
Motoren met ski’s
Voor als er sneeuw ligt, en je toch wilt rijden. Aan dit onderwerp is recent (clubblad n. 1 van 2018, pagina 8 en volgende) uitvoerig aandacht besteed. Hier in het kort wat plaatjes.
Eerst een overzicht van de onderdelen van de constructie met ski’s uithouders, scharnierpunt en dikke rubbers/elastieken voor de vering. Houdt de ski’s op ca 20 cm van de grond, en die druk je dan met je voeten omlaag als je in de sneeuw rijdt.
Overzicht onderdelen
Close-up van een ski
Schakelen met de hand
Koppeling aan pedaal
Als je je voeten op ski’s hebt staan, kun je natuurlijk niet schakelen met het pedaal voor je linkervoet. Daarom is vanaf het schakelpedaal een stang gemonteerd (zie rode kader in foto hierboven), die via een draaipunt verbonden is met een hendel rechts naast de tank. Die zie je hieronder.
Schakelpook naast de tank
Met hendel naast de tak (zie rode kader in bovenstaande foto) kun je dus schakelen terwijl je in de sneeuw met je voeten de ski’s omlaag houdt.
Bediening achterrem
Normaal bedien je de rem van het achterwiel met het rechter voetpedaal. Ook dat gaat niet als je je voeten op de ski’s hebt staan.
Extra hendel stuur
Daarom is rechts op het stuur een extra hendel gemonteerd, die via een extra bowden kabel verbonden is met de remhendel aan de achternaaf. Het voetpedaal rechts blijft werkzaam. Met je rechterhand bedien je dan dus de gashendel, de voorrem en de achterrem.
Anders Monark 350 type 962 zonder ski’s
Hieronder foto's van de fraaie Monark 350 typ 962 met Jawa 350 typ 554 blok van Anders Vilhelm Österberg vanuit Zweden aanwezig bij Jawa Rally 2017 in Tilburg.
Anders, net gearriveerd in Tilburg vanuit Zweden..
Anders Monark was "bike of the month" in 2006