1946 – 1951
Jawa Minor II
De Jawa Minor II, net als de Springer tijdens de oorlog ontworpen, was gereed in de herfst van 1945 en ging het volgende jaar in produktie. Het chassis was zelfdragend en had onafhankelijke voorwielophanging met dwarsgeplaatste bladveren. Het motorblok was in de lengte geplaatst voor de vooras en dreef natuurlijk de voorwielen aan. De karburateur was een Solex 30 AHR, starten ging middels een startmotor. De motor had een enkelvoudige droge platenkoppeling en een 4 versnellingsbak met de versnellingspook in het dashboard. Verder was de auto uitgerust met hydraulische remmen. De brandstof was mengsmering, in een verhouding van 1 : 30. Brandstofverbruik 7,5-8,5 l/100 km. Opvallend was de gestroomlijnde 4 zitter karrosserie met 2 deuren in de basis uitvoering. De ontwerper was Zdenek Kejval, later hoofd van de technologische afdeling van Skoda. De fabrikage van de Jawa Minor II geschiedde in Kvasiny. Maar de fabriek werd al snel overgenomen door Skoda waarna de produktie werd verplaatst naar Praag, naar de Motorlet Jinonice fabriek. De karrosserieen werden, natuurlijk, gemaakt in de Praagse Rudy Letov fabriek in Letnany. Hier werd de auto de naam Aero Minor gegeven. De auto's werden voornamelijk geexporteerd naar Belgie, Oostenrijk, Nederland, Zwitserland en tevens naar Uruguay, Brazilie, Egypte en Siam in die tijd. Ook was er een belangrijke vraag naar chassis', welke buitenlandse klanten voorzagen van hun eigen koetswerk. De Minor produktie ging door tot aan 1951 en kwam toen nog niet ten einde, het diende nu als basis voor de Poolse Syrena voertuigen, welke het Minor chassis gebruikten, maar er andere karrosserieen op plaatsten. In 1951 werd er een Minor III prototype ontworpen door R Vykoukal, maaar werd niet in produktie genomen.
1946-54
Jawa type 11 250cc Perak “Feather” of "Springer"
Tijdens de oorlog was in het geheim een nieuw Jawa model ontwikkeld en klaargemaakt. Eén exemplaar was verstopt in een kelder, de ander in een kist in een diep gat in een schuur. Al snel in 1946 werden de eerste 250 cc Pérak's type 11 geproduceerd. Een frame gelast van vierkant stalen buis. Een gepatenteerde voorvork met spiraalveren en een stijlvolle koplamp met snelheidsmeter. In het frame een 250cc tweetakt blok met een ingesloten carburateur. De 4 versnellingen van het blok konden geschakeld worden zonder te ontkoppelen. Ook gebruikt bij latere Jawa modellen. De versnellingskeuze was te zien aan verklikkerlampje op het paneeltje met contactslot en amperemeter bovenin de tank. Het zadel was voorzien van een scharnierende spil via een spiraalveer met verstelbare schokbreker. In het tweede jaar van produktie rolden er ruim 17000 nieuwe motoren van de moderne produktielijnen en begon men ze "Springer" ("Perak" in de Tsjechische taal en "Verende" in het Nederlands) te noemen, klaarblijkelijk om zijn voortreffelijke wielophanging.
1946-54
Jawa type 11 250cc Perak Riksja
Tijdens de Jawa rally t.g.v. het 25 jarig bestaan van onze club was deze prachtige riksja uit Magdeburg te gast
1948-56
Jawa type 12 350cc Ogar
Geïntroduceerd in 1948 werd ook de eerste serie 350's (type 12), in het zelfde frame als de Jawa 250 Perak's. In het begin werden de machines (eerst in de grijze Ogar kleur, later in Jawa rood) op de markt gebracht onder de naam Jawa-Ogar, geproduceerd bij Ogar, de 3e grootste motorfiets fabriek in vooroorlogs Tsjecho-Slowakije. Bovendien was de fabriek in Praag Strasnice in 1948 overgenomen door Jawa. Jawa had Ogar ook geregistreerd als zijn handelsmerk. De Jawa-Ogar 350, later simpelweg Jawa, was een 2 takt, 2 cilinder, ontworpen op de zelfde manier als de 250, met vlakke zuigers en omkeerspoeling. Totaal werden er van beide modellen 11 en 12 samen 180-duizend verkocht.
1952-62
Jawa 500cc OHC
Enkele jaren na de oorlog verbeterde de economische situatie en ontstond er vraag naar krachtiger machines. In 1950 had Jawa een halve liter ontworpen, de 500 OHC. Die werd voor het eerst getoond in 1950 op de tentoonstelling in Parijs. Maar pas in 1952 rolde hij van de band. Eerst geleverd met zweefzadel, later met buddy. Type 15/00, een 488 cc metende 2 cilinder, met bovenliggende (OHC) nokkenas en een vermogen van 26 pk. De nokkenas wordt aangedreven door een koningsas met boven in de kop een worm met wormwiel overbrenging. Dat bleek geen succes, zodat deze in 1953 vervangen werd door een overbrenging met 2 kegel tandwielen en een gewijzigde kleppenaandrijving, middels een Gleason type haakse overbrenging. De zuigers van de 500 gaan gelijk op en neer, maar als de zuigers boven staan heeft de ene, einde uitlaat en begin inlaatslag en de andere, einde kompressieslag en begin arbeidslag. Daarom is aan het andere einde van de krukas een balansgewicht nodig, waardoor de krukas behoorlijk zwaar is. De smering werd verzorgd door een oliepomp. Het frame was dat van de 250, echter versterkt met mogelijkheid voor een zijspan. Het heeft vóór een teleskoopvork met olie dempers en achter twee spiraalveren (plunjers). De 16 liter tank was verbonden met een verend zadel, van het zelfde model als die van de 250. In 1953 werd model 15/02 geintroduceerd met enige verbeteringen en de laatste 500 OHC Jawa rolde in 1958 van de band. In Nederland is de 500 nooit veel verkocht.
1954-57
Jawa/CZ 125cc 351
Deze kleine Jawa/CZ was een resultaat van de verplichte samenwerking tussen beide merken. Gemaakt in 125 en 150 cc uitvoering, resp. type 351 (125 cc) en 352 (150 cc) genoemd. Hier in Nederland werd de 150 cc ook wel "JUNIOR" genoemd.
1954-57
Jawa/CZ 150cc 352 Junior
1954-57
Jawa 250cc 353 Kývačka
Deze en volgende nieuwe Jawa werden kort na hun introductie al Swingers genoemd, hoewel de officiele benaming Jawa 250, Model 353 en Jawa 350, Model 354 was. Die bijnaam kwam door de belangrijkste vernieuwing. Voor en achter vering met langere veerweg en olie demping en een swingende achtervork. Beide Jawa's, de 250 en de 350, werden in 1954 in serie geproduceerd. De voorvork had geen rubber balgen, maar geleidebuizen van de hydraulische schokbrekers. In plaats van 19" wielen, werden 16" wielen met vergrote metalen naven gemonteerd. De sekundaire ketting was in rubber hulzen gemonteerd. Vanzelfsprekend werd de nieuwe Jawa al met buddyseat geleverd. In deze uitvoering werd de nieuwe Jawa tot 1955 geproduceerd. De Swinger werd tot 1974 in 250 en 350 cc uitvoering gebouwd, natuurlijk wel tussentijds met de nodige modificaties. Belangrijk om te vermelden: de types 353/02 en 354/02 kregen begin 1956 een gekombineerde kickstarter/versnellingspedaal. Vanaf november 1956 werden nieuwe brede wielnaven ingevoerd waarin de spaken op een nieuwe manier bevestigd waren. Ook de remtrommels werden 10 mm breder en hadden een doorsnede van 160 mm een breedte van 35 mm, waardoor de remwerking werd verbeterd. Vanaf februari 1957 werden deze motoren die een omvangrijke modernisering hadden ondergaan als type 04 geleverd.
1955-58
Jawa 50cc 550 Pionyr “Treestump”
Kort na de zwaarste Jawa, werd de lichtste, de Jawa 50, uitgebracht. Het werk van M. Kubicek, J. Mraz, K. Mares en J. Stastny, geleid door Jozef Josif. Van modernisering van de Robot werd afgezien. De kleine nieuwe 50cc kreeg al snel de bijnaam "stomp". Het moge duidelijk zijn waarom. Het bleek een erg succesvolle formule. De brommer bleef in produktie tot aan de begin jaren 70. Er werden wel zo nu en dan wat wijzigingen aangebracht. Er kwam bijvoorbeeld een model met een duozit. Het allerlaatste model werd de nieuwe Jawa 23 Mustang. Maar het bleven allemaal tweetakt ééncylinders. Opnieuw was Jawa teruggekeerd tot de produktie van lichte motorfietsen.
1955-62
Jawa 250cc 553 ISDT
In 1949 werden de voormalige rivalen Jawa en CZ gedwongen te gaan samenwerken. In de twee decennia daarna leidde dit tot een stroom van successen in de ISDT en de international Motor-cross. Met een mix van Jawa en CZ machines won Tsjechoslowakije de Internationale zesdaagse trial (ISDT) in 1947 en zou tot 1962 nog eens zes titels op haar naam schrijven. Daarna nam Oost Duitsland de competitie in een ijzeren greep, totdat Tsjechoslowakije er in de zeventiger jaren weer in slaagde te domineren (zeven keer tussen 1970 en 1978). Deze ISDT machine dateert uit 1962.
1955
Jawa 500cc 615 Racing DOHC
Prachtige Jawa 500cc uit 1955. Deze werd gebouwd door het team van de Jawa fabriek voor de coureurs Hélicar en Stazny. Deze viertakt "Dual Overhead Cam" (DOHC) kan snelheden bereiken van 210 km/uur. Voornoemde heren werden 2e en 3e bij het kampioenschap in 1961. Zij verloren slechts van een MV Agusta viercilinder. Van dit model werden over een periode van drie jaar niet meer dan een twaalf gebouwd.
1956-61
Jawa 125cc 355
1956-61
Jawa 175cc 356
1957-62
Jawa 250cc 557 Moto-Cross
Jawa's eerste, speciaal geproduceerde motor-cross motorfiets. De types 557 & 558 (350cc, hieronder) waren gebaseerd op de ISDT machines. Deze beschikten over groter vermogen en lager gewicht dan de ISDT modellen (250cc = 125 kg, 350cc=135 kg), and hadden close-ratio versnellingsbakken. Deze Jawa’s werden heel succesvol bereden in de late jaren 50 en vroege jaren 60 door de Amerikaanse rijders Walt Axthelm, Joe Bolger, Bill Messer, Kenny Clark, and Bill Chabot. Jawa’s wonnen in de 250 klasse bij de Tacate Grand Prix van 1959 tot 1961, en eerste lichtgewicht in de Big Bear Run van 1960.
(vertaald van http://66.84.0.143/~ahrmanwc/czechpoint.htm)
1957-62
Jawa 350cc 558 Moto-Cross
1957
Jawa 50cc 552 S11 Stadion
Vanaf 1957 verscheen eerst de Stadion S1 met Jawa 552 blokje. Bromfiets met buisframe, met alleen geveerd zadel en rubbervering van het voorwiel. Het achterwiel was, net als we kennen van Jawa motoren, uitneembaar zonder de ketting te hoeven verwijderen. De S11 verscheen even later met enkele verbeteringen, zoals voorvering met schroefveren.
1958-62
Jawa 50cc 551 Jawa bromfiets
De "Jawetta" werd geïntroduceerd vanaf 1958 tot 1962, hoewel hoewel de naam pas later in advertenties verscheen. Deze werd net als de Pionyr ontworpen door de Jawa fabriek in Tynec. Maar anders dan de Pionyr, werd de Jawetta ook geproducéérd in Tynec. De Pionyr daarentegen werd al direct vanaf 1955 in de Slowaakse stad Povazsa Bystrica gebouwd. Dit maakt de Jawetta de enige echte Jawa. Alle eerdere bromfietsen, die als Jawa verkocht werden, zoals de Babetta's, de 05 en 20 scooters en de Mustangs, en net als de Jawa 90 en Manet scooters, werden immers in Povazsa Bystrica geproduceerd. De Tank is, net als bij de Pionyr, opgenomen in het frame.
1958-62
Jawa 50cc 551 Jawetta Sport
Deze onderscheidt zich van het voorgaande type door o.a. de benzinetank. Zie voor de rest de specificaties.
